Gebruik en inrichting van de ruimte

Gebruik en inrichting van de ruimte

Nederlanders zijn meester in het organiseren van de ruimte, voornamelijk bovengronds. Dat we in het algemeen bij ruimte spreken over ‘bovengronds’ en ‘ondergronds’, laat de centrale rol van bodem in het geheel al zien. ‘Vaste, veilige en duurzame inrichting en medegebruik voor (ondergrondse) infrastructuur/ opslag, verharding en gebouwen’ is hierbij een voorname maatschappelijke behoefte.

Waar men vroeger vooral bovengronds keek, ligt de laatste tijd meer nadruk op het organiseren en afstemmen van de boven- én ondergrond. Dit heeft een vlucht genomen dankzij de betere registratie en verwerking van beschikbare data en door technologische innovaties zoals grondradar. Onder andere op het gebied van kabels- en leidingen (zie ook CROW 400) en in het omgaan met grondwater (zie ook gebiedsgericht grondwaterbeheer) zien we de rol van de ondergrond de laatste tijd sterk benadrukt. Bij sommigen zelfs zo sterk, dat bodem en ondergrond als synoniemen voor elkaar worden gebruikt. Wij benaderen bodem breder, met ruimte voor bijvoorbeeld de milieukundige en civiele interpretatie, maar ook kijkend naar de waarde van bodem als primaire bron van leven en als economisch meervoudig aanwendbaar potentieel.

Ook valt een tweede trend op. Lange tijd dacht men in haar ruimtelijke behoeften de natuur naar de hand te kunnen zetten. Men wist vele successen te boeken bij het bebouwen, bewonen, en het bereik- of bevaarbaar maken van complexe omgevingen (denk aan landwinning, het bewoonbaar maken van laaggelegen gebied, en aan de realisatie van kanalen). Nu we de keerzijden van deze successen ervaren, dringt het besef door dat er nog veel onbenut potentieel zit in (juíst) het kennen van- en meewerken met natuurlijke wetmatigheden en omstandigheden.

Na-ijlende effecten van keuzes en gebruik van de ruimte in het verleden, zijn bodemdaling, verschraling, ontwatering, verontreiniging, trilling en verzilting. Terwijl dit stuk voor stuk problemen zijn die een oplossing behoeven, valt ons ook op dat de nadruk dikwijls ligt op het bestrijden van symptomen. Legio preventieve mogelijkheden, te funderen op besef en kennis van successen en problemen vanuit het verleden, blijven nog liggen. Gelukkig zijn er ook veel inspirerende voorbeelden, bijvoorbeeld in de vastgoedbranche, in bouw-, (her)inrichtings- en infrastructureel opzicht, mede ingevuld vanuit een cradle to cradle of upcycling perspectief, die ons gebruik en de inrichting van ruimte radicaal kunnen verbeteren. Met onze dienstverlening dragen we hier, inspirerend, initiërend, onderzoekend en adviserend, volop aan bij.