De Japanse, Sachalinse en Bastaard Duizendknoop zijn nagenoeg onuitroeibare woekerplanten die tot veel problemen leiden. Deze Aziatische Duizendknopen verspreiden zich met name door menselijk handelen, zoals maaien en grondverzet. Daarom is het belangrijk om voorafgaande aan (grond)werkzaamheden te weten of de grond vrij is van Japanse Duizendknoop.
In een gezamenlijke proef van Geofoxx, de provincie Gelderland en Orvion zijn acht grondmonsters met wortelmateriaal ‘blind’ getoetst op de aanwezigheid van Aziatische duizendknoop met behulp van DNA-analyse. Op basis van de DNA-analyses bleek dat vijf van de acht monsters materiaal van de Aziatische Duizendknoop bevatten en drie monsters niet, wat 100% overeen kwam met de realiteit.
Uit deze eerste pilot lijkt DNA-analyse veel potentie te hebben om de aanwezigheid van Duizendknoop te bepalen op locaties, bij ontgravingen en/of gronddepots. Hierbij is het essentieel dat men tot een representatief monster komt. Hiernaast zijn er meer data nodig om de betrouwbaarheid te bewijzen. In de nabije toekomst zal deze methode daarom verder getest worden in praktijksituaties.
Op 20 november jongstleden is door Geofoxx een informatiebijeenkomst georganiseerd: ‘Van vastgoed naar bouwrijp’.
(Her)Ontwikkeling van een in- of uitbreidingslocatie is niet zonder milieukundige risico’s. Het is prettig om vooraf goed inzicht te hebben in deze risico’s en de eventuele consequenties voor de beoogde ontwikkeling. Dit kan door het uitvoeren van een milieukundige risico-inventarisatie op hoofdlijnen.
De resultaten hiervan geeft een ontwikkelaar handvatten om in een vroeg stadium een inschatting te maken van de risico’s en een go/no-go beslissing te nemen met betrekking tot die risico’s in relatie tot de exploitatieberekening. Hierbij worden de vele bestaande (openbare) bronnen geraadpleegd. Vanuit de beschikbare informatie wordt, middels visualisatie op kaarten, een vertaalslag gemaakt naar de consequenties voor de beoogde ontwikkeling, waardoor op een snelle en laagdrempelige manier een onderbouwd overzicht van de aandachtspunten/risico’s wordt verkregen.
Aan de hand van praktijkvoorbeelden hebben we de aanwezigen toegelicht welke milieukundige werkzaamheden kunnen of moeten worden uitgevoerd voorafgaand of tijdens dit traject en hoe hier praktisch invulling aan kan worden gegeven. Met behulp van analyses, van veelal openbare in GIS-omgeving beschikbare data, kunnen in een vroegtijdig stadium milieukundige risico’s in kaart worden gebracht.
Met name de actuele ontwikkelingen met betrekking tot het asbestdakenverbod en de Japanse Duizendknoop vond men interessant. Met diverse klanten uit onder andere gemeenten, het bedrijfsleven en de aannemerij kunnen we terugkijken op een geslaagde bijeenkomst!
Geofoxx heeft daarnaast een methodiek ontwikkeld om materiaal stromen (bv gronddepots) te controleren op de aanwezigheid van schadelijke resten Japanse Duizendknoop. Hierbij wordt aangesloten bij nieuwe technologische ontwikkelingen én de jarenlange ervaring van Geofoxx in kwaliteitscontrole van grond- en reststromen.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met G. (Geert) Verkuijlen (g.verkuijlen@nullgeofoxx.nl 06-46273962) en/of L. (Luuk) de Vetten MSc. (l.devetten@nullgeofoxx.nl 06-53354095). Uiteraard kan ook uw vaste contactpersoon bij Geofoxx u verder helpen!
De Japanse Duizendknoop, een invasieve uitheemse plant, is tegenwoordig steeds vaker in het nieuws. Door de zeer krachtige groei van met name de wortels treedt schade op in zowel natuurgebieden (verdrukking inheemse flora) en het stedelijk gebied (schade aan infrastructuur, oevers, waterkeringen en funderingen). Verspreiding is met name gerelateerd aan menselijk handelen zoals maaien en onzorgvuldig grondverzet.
Voor de gemeente Hilvarenbeek heeft Geofoxx een werkprotocol opgesteld, dat zich met name focust op het voorkomen van de verspreiding van de Japanse Duizendknoop. Om hiervoor input te verzamelen heeft Geofoxx kennissessies gehouden waarbij onder andere de gemeentes Hilvarenbeek, Bladel, Oisterwijk en Oirschot aanwezig waren. Verder werd er deelgenomen door de provincie Noord-Brabant, waterschap de Dommel, Bosgroep Zuid Nederland, Stichting Brabants landschap en een grondaannemer.
Het probleem is dat dit soort handvatten onafhankelijk van elkaar ontwikkeld worden, waarbij elke partij het wiel opnieuw probeert uit te vinden. Dit is onwenselijk vanwege de inzet van uren en financiële middelen. Bovendien ontstaan er zo geen eensluidende, breed gedragen (bestek)teksten waarmee aannemers uit de voeten kunnen. Derhalve verkent Geofoxx momenteel samen met stichting Probos en adviesbureau Aequator of er tot een landelijk protocol gekomen kan worden om de verdere verspreiding van Aziatische duizendknopen te voorkomen.
Voor meer informatie over dit project of het landelijk protocol kunt u contact opnemen met de heer Luuk de Vetten of Geert Verkuijlen:
l.devetten@nullgeofoxx.nl en g.verkuijlen@nullgeofoxx.nl
De Japanse Duizendknoop is recentelijk regelmatig in het nieuws. De tuinplant die zo’n honderd jaar geleden is geïntroduceerd in Europa zorgt een eeuw later voor grote problemen. De Japanse Duizendknoop heeft in Nederland geen natuurlijke vijanden en verspreidt en groeit ontzettend snel. Hierdoor is de plant ten opzichte van andere begroeiing in het voordeel en is de Japanse Duizendknoop gaan overheersen.
Naast aantasting van natuurwaarden is de omgevingsveiligheid hierdoor in het geding. De plant ondermijnt dijken, bruggen, spoorwegen en funderingen en beschadigt asfalt, riolering en kabels en leidingen. De wortels van de plant groeien ontzettend snel en diep waarbij ze infrastructuur beschadigen. In Nederland verspreidt de plant zich langs (spoor)wegen, paden en watergangen. Gemeente Amersfoort meldt een oppervlaktetoename van jaarlijks 15%. In Engeland is de Japanse Duizendknoop al langer een erkend probleem. De bestrijdingskosten zijn daar geraamd op £ 1,5 miljard. Daarin is de schade aan infrastructuur en vastgoed nog niet meegenomen.
Bestrijding
De bestrijding van de Japanse Duizendknoop is haast onmogelijk. De plant heeft slechts één klein stuk van de wortel (minder dan één gram!) nodig om zich te vestigen. In de huidige aanpak van beheer, onderhoud en grondstromen wordt nog onvoldoende rekening gehouden met de aanwezigheid en verspreiding van de Japanse Duizendknoop. Door de snelle verspreiding én groei van de plant (tot wel vier meter in één seizoen) volstaat een eenzijdige aanpak niet en is een gebiedsgerichte aanpak vereist.
Een succesvolle aanpak bestaat uit het voorkomen en beheersen van verspreiding van de plant. Dit kan onder andere door sturing op grondstromen en instructies voor beheer en onderhoud met alle betrokken partijen. Denk daarbij aan nutsbedrijven, waterschappen, gemeenten, provincies, groenbedrijven (etc.).
Bij het in beeld brengen van de verspreiding, opstellen van beheerplannen en afstemmen met alle betrokken partijen kan Geofoxx met een ervaren team (met kennis en ervaring op het gebied van ecologie, grondstromensturing, omgevingsbeleid, gezondheid en veiligheid) ondersteunen. We adviseren over de aanpak van invasieve exoten zoals de Japanse Duizendknoop en kijken daarbij ook naar de borging daarvan in de Omgevingsvisie (omgevingswet 2019).
Benieuwd naar het voorkomen van de Japanse Duizendknoop (of ander invasieve exoten) in uw beheergebied/omgeving? Neem contact op met Odile Rutten.
