Tag Archief van: bodem

presentatie HAS studenten Zeer zorgwekkende stoffen_GeofoxxGeofoxx

Onderzoek naar de zeer zorgwekkende stof 3-methylpyrazool

/in /door

Er is een toenemende aandacht in de politiek en de maatschappij voor de zogenaamde Zeer Zorgwekkende Stoffen en “Nieuwe verontreinigingen”. Dit resulteerde bijvoorbeeld vanaf 2018 tot heden in het stopzetten van veel bouw- en baggerprojecten vanwege het aantreffen van de ZZS stofgroep PFAS (o.a. PFOA, PFOS en GenX). De lijst wordt regelmatig aangevuld met veelal onbekende verbindingen.

In 2021 is de stof 3-methylpyrazool toegevoegd. Deze stof is vermoedelijk als meststof gebruikt in landbouw, bosbouw en visserij. Wij willen alles weten over deze stof en vooral hoe deze zich gedraagt in het milieu. Daarom hebben we, in het kader van een onderwijsproject, studenten van de HAS hogeschool opdracht gegeven om zich te verdiepen in 3-methylpyrazool. Waar wordt het gebruikt? In welke hoeveelheden? Hoe gedraagt het zich in mest, bodem en water? Wat zijn de risico’s voor mens en ecosysteem?

Op maandag 4 juli 2022 presenteerden enkele studenten van de HAS hun bevindingen en kwamen met een advies over de bronnen, het effect en onderzoeksmethoden om deze stof te traceren.

 

Poster HAS studenten ZZS 3-methylpyrazool

presentatie asbest in de bodem WUR studenten_GeofoxxGeofoxx

Masterstudenten presenteren literatuurstudie; afbraakprocessen van asbest in de Nederlandse bodem

/in /door

Vanuit onze maatschappelijke verantwoordelijkheid ondersteunen wij opleidingsinstituten door gastcolleges, stageplaatsen, afstudeerplekken en leeropdrachten. Momenteel begeleidt onze collega Jeroen Oosterwegel, mede namens de provincie Overijssel, een groep masterstudenten.

Via het Academic Consultancy Training programma (ACT) van de Wageningen Universiteit is een multidisciplinaire groep masterstudenten bezig met een zeer interessante vraagstelling over asbest in de bodem. In het verleden is er in Nederland veel asbest in de bodem terechtgekomen. In de bodem worden asbestvezels blootgesteld aan schimmels, bacteriën en allerlei chemische en fysische processen. Uit meerjarig onderzoek van Arcadis blijkt dat met name serpentijnasbest in de bodem wordt afgebroken. Het is nog niet duidelijk welke processen precies verantwoordelijk zijn voor de meetresultaten.

De opdracht is gericht op het via literatuurstudie in beeld brengen van:

– biologische, fysische en chemische processen die leiden tot verwering van de asbestvezels;
– de onderzoeksmogelijkheden om deze processen te meten en te monitoren (analytisch, chemisch, biologisch (DNA), etc);
– de mogelijkheden om deze processen positief te beïnvloeden;
– een chemische en fysische beschrijving van het verweringsproduct;
– een duiding van risico’s van het verweringsproduct.

De groep studenten presenteerde op 30 juni de uitkomsten van hun onderzoek in de raadzaal van het gemeentehuis van de gemeente Hof van Twente. Aanwezig waren vertegenwoordigers van de provincie Overijssel, de gemeente Hof van Twente, projectbureau Asbestwegen (BAS), Arcadis en Geofoxx.

Na afloop werd er gesproken over welke bijdrage de onderzoeksresultaten kunnen leveren aan het verantwoord omgaan met asbest in de bodem in Nederland.

 

Poster_ACT_Geofoxx-WUR

plastic in organische stof_GeofoxxGeofoxx

Plastics in organisch materiaal ter verbetering van de bodem

/in /door

Het voorjaar is aangebroken. Onder een prachtige zon komt de natuur langzaam tot leven. Naast kunst- of drijfmest wordt op veel landbouwgronden organisch materiaal opgebracht ter verbetering van de bodemstructuur, bodemvruchtbaarheid en klimaatrobuustheid.

Een fantastische ontwikkeling maar helaas is veel compost nog steeds vervuild met o.a. plastics. Zo blijkt uit diverse onderzoeken en uit data van de compostverwerkers zelf. In de GFT-containers van huishoudens komt plastic terecht en ook bij compost afkomstig van bedrijven is plastic aangetoond. Daarnaast wordt compost geproduceerd afkomstig van bermmaaisel. Probeer maar eens een berm te vinden waarin je geen zwerfafval ziet liggen! Het grootste deel van het zwerfafval in de bermen bestaat uit flesjes en andere vormen van plastic verpakkingen waarvan de gebruikers de term ‘wegwerp’ iets te letterlijk nemen. Dit bermafval komt deels in het compost terecht.
Voor een agrarisch ondernemer is het makkelijker gezegd dan gedaan om het compost eerst te reinigen. De echte uitdaging ligt bij ons allemaal. Ook bij ons als consument.

Op microniveau is het scheiden nog niet zo eenvoudig. Kleine plastic deeltjes hechten zich als het ware aan het organische materiaal. Verder is akkerbouwgrond in het bijzonder de ideale omgeving voor de afbraak van grotere plastics in kleinere plastic deeltjes: de micro- en nanoplastics. Door blootstelling aan zonlicht en agrarische activiteiten zoals ploegen, breken de plastics veel sneller af in deze kleine deeltjes. Recentelijk zijn er zelfs micro- en nanoplastics in menselijk bloed aangetoond (https://scientias.nl/microplastics-aangetroffen-in-de-bloedbaan-van-nederlanders-moet-je-je-zorgen-maken/). Ook lopen er diverse andere onderzoeken waarbij de gevolgen van microplastics op de menselijke gezondheid worden onderzocht.

Waarom zouden we de resultaten van diverse onderzoeken afwachten voor we het probleem bij de bron aan gaan pakken? Het beter scheiden van afval en elkaar aanspreken op ons gedrag aangaande zwerfafval is een kleine moeite en heeft bovendien een positieve invloed op mens en natuur! En het maakt de natuur in het voorjaarszonnetje net een beetje mooier.

Presentatie Gelders Ondergrond Overleg_Zonnevelden_Geofoxxmariana-proenca

Presentatie over bodemkwaliteit onder zonnevelden

/in /door

Onze collega Jeroen Oosterwegel heeft een inleidende presentatie gegeven over de bodemkwaliteit onder zonnevelden. De bijeenkomst werd georganiseerd door het Gelders Ondergrond Overleg, een kennisplatform van bodemdeskundigen, werkzaam bij gemeenten, provincie en waterschappen in Gelderland.  Circa 40 mensen hebben de digitale bijeenkomst bijgewoond. Jeroen is tijdens de presentatie ingegaan op de mogelijke consequenties voor de bodemkwaliteit door verminderde lichtinval en mogelijke uitloging van stoffen uit zonnepanelen. Het tweede deel van de presentatie ging over de gevolgen, dan wel kansen voor de biodiversiteit. Deze presentatie werd gegeven door Friso van der Zee (WUR).
Gedurende twee uur werd geanimeerd gediscussieerd.

Resultaat:

  • We weten nog maar weinig;
  • Het behalen van duurzame energiedoelstellingen botst regelmatig met andere beleidsdoelen;
  • Er lijkt sprake van een tegengesteld verband tussen energierendement en behoud/verbetering bodemkwaliteit/biodiversiteit;
  • Er zijn veel verschillen in bodemsoort, mate van bodemuitputting, paneeloriëntatie en type panelen, resulterend in maatwerk per veld;
  • WUR start met drie grote onderzoeken naar zonnevelden en o.a biodiversiteit, bodemleven en paneelalternatieven;
  • Geofoxx onderzoekt momenteel het uitloging van titanium. Net als de netto CO2-uitstoot/vastlegging onder zonnepanelen.
Raamovereenkomst provincie Noord-Brabant_GeofoxxGeofoxx

Trots op de raamovereenkomst met de provincie Noord-Brabant

/in /door

Trots! Dat zijn we op de gunning van de raamovereenkomst ingenieursdiensten door de provincie Noord-Brabant. De komende vier jaar werken we samen aan een mooie, duurzame en vooral gezonde toekomst!

Noord-Brabant heeft de ambitie om de leefomgeving te verbeteren. Wij dragen daar graag aan bij. Sterker nog, daarvoor zetten we ons maximaal in! We gaan effectief en innovatief bijdragen aan vraagstukken op het gebied van ruimte, economie, milieu, mobiliteit en cultuur.

In deze raamovereenkomst ligt onze focus op ingenieursdiensten van (civiel)technische aard met ecologie, biodiversiteit en bodem als speerpunt. Met onze kernwaarden aandacht, eigenaarschap, verbinding en gezondheid werken we continu aan een robuust partnerschap om de provincie met zinnige bijdragen optimaal te ondersteunen.

Duurzaamheid is een belangrijk aspect en loopt als een rode draad door de opgaves heen. We brengen dat in de praktijk door gericht te bekijken waar duurzaamheidswinst te halen valt. Keep it simple is ons motto. Duurzaam is niet moeilijk!

Kortom, samen Brabant beter, duurzamer en gezonder maken!

Onderzoek PFAS afbrekende bacteriën_Geofoxx

Onderzoek naar PFAS-afbrekende bacteriën in de bodem

/in /door

Sinds twee jaar is er veel nieuws over een ‘nieuwe’ verontreiniging, “PFAS”, die veel overlast heeft gegeven in de bouw- en bodemwereld. Recent is in Amerika aangetoond dat er een bacterie is die deze zorgwekkende stoffengroep kan afbreken. In een lopend (ander) onderzoek van Geofoxx en Orvion naar de afbraak van bodemverontreiniging door planten geven de daar verrichte DNA-analyses aanleiding te vermoeden dat deze bacterie ook in de provincie Zuid-Holland aanwezig is. Met steun van de provincie Zuid-Holland en de Omgevingsdienst Midden-Holland is specifiek onderzoek verricht.

PFAS in de bodem
Poly- en perfluoralkylstoffen – ofwel PFAS – kennen vele nuttige toepassingen en worden gebruikt in bijvoorbeeld anti-aanbakpannen, kleding en blusschuim. Handige eigenschappen van deze stoffen zijn namelijk water- en hittebestendigheid. Helaas maakt dit het ook heel lastig om deze stoffen af te breken in de natuur. Door het grootschalig gebruik zijn deze stoffen tegenwoordig dan ook te vinden in de bodem, het grondwater en zelfs het bloed van mensen. Bovendien veroorzaken deze stoffen bij langdurige blootstelling en ophoping mogelijk kanker en onvruchtbaarheid. Dit heeft afgelopen twee jaar geleid tot normen voor de toegestane concentratie PFAS in de grond. Dit leidde tot veel ophef en meerdere bouwprojecten liepen vast door de strenge normering. Inmiddels zijn de normen iets verruimd.

 

Grondboren PFAS afbrekende bacteriën_Geofoxx

bacteriën die PFAS afbreken_Geofoxx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De superbacterie Acidimicrobium
Amerikaanse onderzoekers van Princeton University publiceerden eind 2019 een onderzoek over een bacterie met de naam ‘Acidimicrobium A6’, die PFAS kan afbreken en onschadelijk maakt. Naar aanleiding hiervan heeft Geofoxx in samenwerking met het laboratorium Orvion een onderzoek uitgevoerd naar de aanwezigheid van deze bacterie(familie) in de provincie Zuid Holland. De ‘A6’ bacterie zelf is niet gevonden, maar wel aanverwante soorten op plekken met een lage zuurgraad, ijzer- en ammoniumrijke bodem en lage zuurstofconcentraties (zeer natte bodems). Met laboratoriumtesten moet nog bevestigd worden of de van nature voorkomende bacterie-populatie in Nederland inderdaad PFAS afbreekt.

 

PFAS afbrekende bacteriën onderzoek_Geofoxx Onderzoek naar PFAS afbrekende bacteriën_Geofoxx

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Veelbelovende toekomst
De bacteriefamilie kan mogelijk een belangrijke bijdrage gaan leveren aan het bodembeheer in Nederland, door het langzaam maar gestaag afbreken van PFAS. De natuurlijke methode zou een goede uitkomst kunnen bieden voor (grote) gebieden met lage concentraties PFAS. De biologische en fysieke omstandigheden kunnen bijvoorbeeld aangepast worden, door de grondwaterstanden te verhogen en met planten waarvan de wortels een belangrijke rol spelen in het afbraakproces. Een andere technische mogelijkheid zijn zogenaamde “hotspots”, waarbij in reactoren gekweekte hyperactieve bacteriën worden toegevoegd aan de bodem op plekken met hoge concentraties PFAS (“bioaugmentatie”). Dit staat voor deze soorten nog wel in de kinderschoenen, maar is kansrijk voor de toekomst.
Wij staan samen met Orvion in de startblokken om additionele kennis te verzamelen teneinde deze kansen te verzilveren.

Het project is uitgevoerd als onderdeel van het Uitvoeringsprogramma Bodem en in opdracht van de provincie Zuid Holland. Hiernaast is er samengewerkt met de Omgevingsdienst Midden Holland en een studententeam van Wageningen UR.

 

Studenten van de Wageningen Universiteit hebben in opdracht van Geofoxx een fraai staaltje onderzoek gedaan naar PFAS afbrekende bacteriën.
Dit hebben ze in onderstaande posters weergegeven.

 

PosterPFASremediationA6

 

 

Hier vind je meer over het onderzoek naar plantenkracht en het interview dat Jeroen hierover heeft gegeven.

Interview filmopname Follow UP festival_Geofoxx

Filmopnamen voor online Follow UP Festival

/in /door

Onze collega Jeroen Oosterwegel heeft laatst een interview gegeven. De filmopname is gemaakt ter voorbereiding op het online Follow UP festival, dat wordt gehouden op 25 november. In de film, die getoond wordt tijdens het festival, worden twee innovatieve projecten gepresenteerd: ‘Plantenkracht’ en ‘Op zoek naar Acidimicrobium A6’.

Het project ‘Plantenkracht’, op het terrein van een voormalige asfaltcentrale in hartje Gouda, betreft een bodemsanering door middel van planten. Bodemsanering wordt hier, in participatie met bewonersinitiatief Goudasfalt, gecombineerd met natuurlijk waterbeheer, aanpak van hittestress en intensief recreatief gebruik.
‘Op zoek naar Acidimicrobium A6’ is het eerste praktijkonderzoek naar het voorkomen van de bacterie Acidimicrobium A6 in de Nederlandse bodem. Deze in de USA ontdekte bacterie, is in staat PFAS-verbindingen af te breken tot ongevaarlijke natuurlijke verbindingen.
Beide onderzoeken maken gebruik van innovatieve DNA-analyses van het bodemleven.

De projecten worden uitgevoerd in samenwerking met: Stichting Goudasfalt, provincie Zuid-Holland, Orvion BV, Wageningen Universiteit, gemeente Gouda, Omgevingsdienst Midden-Holland en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

Meer weten over plantenkracht? Kijk dan hier voor meer informatie: Plantenkracht 

Plastic in de natuur_Geofoxx

Microplastics in de bodem

/in /door

De onderzoeken naar het voorkomen van plastics en microplastics in zeeën en oceanen zijn inmiddels algemeen bekend. Iedereen kent wel de beelden van vissen en schildpadden verstrikt in het plastic of de maaginhoud van vogels die grotendeels uit plastics bestaan. Minder bekend zijn de gevolgen van microplastics én dat deze microplastics in alle milieucompartimenten, waaronder de bodem, worden teruggevonden.
Microplastics zijn kleine plastic deeltjes met een grootte tussen de 100 nm en 5 mm, zijn zeer slecht afbreekbaar in het milieu en bestaan zowel in vezel- als in korrelvormen. Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de gevolgen van microplastics op organismen en het milieu. In onderstaande tabel zijn enkele van deze onderzoeken naar de gevolgen van microplastics in het milieu weergegeven.

schema microplastics_GeofoxxMicroplastics kunnen op diverse manieren in de bodem terecht komen. Microplastics worden als zodanig geproduceerd voor het gebruik in bijvoorbeeld cosmetische producten en schoonmaakmiddelen (primaire microplastics). Microplastics kunnen ook ontstaan door de afbraak van plastics in kleinere deeltjes (secundaire microplastics). De bronnen voor microplastics zijn divers, bijvoorbeeld vanwege de afbraak van plastics in bermen, de slijtage van autobanden, het gebruik en wassen van synthetische kleding, stof in de lucht afkomstig van synthetische tapijten, landbouwplastics, toepassing van compost en nog veel meer.

Verwacht wordt dat microplastics op niet al te lange termijn een rol gaan spelen bij uit te voeren bodemonderzoeken. Mede om te voldoen aan de zorgplicht, zoals de afgelopen jaren ook bij PFAS het geval is geweest, of vanwege het Besluit bodemkwaliteit waarin staat vermeld dat er nog maar “sporadisch” plastic in toe te passen grond of baggerspecie aanwezig mogen zijn. De term “sporadisch” staat hierbij nog ter discussie.

Wij houden de ontwikkelingen met betrekking tot het voorkomen van (micro)plastics in het milieu nauwlettend in de gaten. Bijvoorbeeld via de Vereniging Kwaliteitsborging Bodembeheer (VKB), door een bijdrage te leveren aan de ‘white paper’ omtrent plastics in het milieu waar de NEN mee bezig is en middels het bijhouden van actuele onderzoeken en wet- en regelgeving. Mocht u meer informatie willen over het voorkomen van microplastics in het milieu, dan kunt u altijd contact met ons opnemen.

Microplastics in de bodem_Geofoxx Microplastics in akkers_Geofoxx

Opleiding Bodem expert

/in , /door

De bodemwereld bestaat al een lange tijd maar is aan veranderingen onderhevig. De grootste verandering is nog aanstaande met de inwerkingtreding van de Omgevingswet in 2021. De overheid streeft naar een grotere verantwoordelijkheid van de betrokken partijen. Het is voor u essentieel om mee te bewegen in de bodemwereld.

Deze praktische opleiding geeft u volledig inzicht in de wisselwerking tussen bodem, omgeving en andere externe factoren. De opleiding behandelt de onderwerpen steeds vanuit de huidige situatie (’hoe is het nu geregeld’) en nieuwe vanuit de Omgevingswet (’hoe wordt het straks’).

De opleiding wordt gegeven door onder andere Geert Verkuijlen, senior adviseur bij Geofoxx. Klik op onderstaande afbeelding voor het volledige programma of meld je aan op sbo.nl.

 

 

SIKB-jaarcongres | Bodemdata – nog veel (in) te winnen

/in /door

Het SIKB-jaarcongres stond dit jaar in het teken van de verbindende kracht van data. Geofoxx heeft op het congres (20 september jl.) in de persoon van Monique Bennen een bijdrage geleverd aan één van de deelsessies. Centraal stond het feit dat er in bodemland veel data verzameld worden, maar dat deze doorgaans eenzijdig gebruikt worden. Geofoxx heeft hier recent op in gespeeld door een database op te zetten waarin alle onderzoeksdata centraal worden vastgelegd. Hiermee ontstaat de mogelijkheid data meervoudig en integraal te gebruiken en te combineren met externe (open) databronnen. Tijdens de deelsessie is met voorbeelden gepresenteerd wat de kracht is van een juiste organisatie van alle datastromen binnen het werkproces en wat er in de toekomst mogelijk is.

Wilt u meer weten? Neem dan gerust contact op met Monique Bennen.

Tag Archief van: bodem